数字の表現
ここでは、ギリシア語の基本数詞(基数)と序数(順序を表す数詞)を整理します。
基数
基数のほうは、有機化合物の化学式「メタン、エタン、プロパン、ブタン、ペンタン、ヘキサン、ヘプタン、オクタン、ノナン、デカン」などで使われる、あの数詞を思い出せば推測がつくでしょう。
1 | ένα | 11 | έντεκα | 10 | δέκα | 100 | εκατό |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2 | δύο | 12 | δώδεκα | 20 | είκοσι | ||
3 | τρία | 13 | δεκατρία | 30 | τριάντα | ||
4 | τέσσερα | 14 | δεκατέσσερα | 40 | σαράντα | ||
5 | πέντε | 15 | δεκαπέντε | 50 | πενήντα | ||
6 | έξι | 16 | δεκαέξι | 60 | εξήντα | ||
7 | εφτά/επτά | 17 | δεκαεπτά/δεκαεφτά | 70 | εβδομήντα | ||
8 | οχτώ/οκτώ | 18 | δεκαοχτώ/δεκαοκτώ | 80 | ογδόντα | ||
9 | εννιά | 19 | δεκαεννιά | 90 | ενενήντα |
序数
ギリシア語の序数は形容詞と同様に性・数・格で屈折します。以下は男性形の主格単数です。
1 | πρώτος | 11 | ενδέκατος | 10 | δέκατος | 100 | εκατοστός |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2 | δεύτερος | 12 | δωδέκατος | 20 | εικοστός | ||
3 | τρίτος | 13 | δέκατος τρίτος | 30 | τριακοστός | ||
4 | τέταρτος | 14 | δέκατος τέταρτος | 40 | τεσσαρακοστός | ||
5 | πέμπτος | 15 | δέκατος πέμπτος | 50 | πεντηκοστός | ||
6 | έκτος | 16 | δέκατος έκτος | 60 | εξηκοστός | ||
7 | έβδομος | 17 | δέκατος έβδομος | 70 | εβδομηκοστός | ||
8 | όγδοος | 18 | δέκατος όγδοος | 80 | ογδοηκοστός | ||
9 | ένατος | 19 | δέκατος ένατος | 90 | εννενηκοστός |
序数の女性形は語尾が -η(πρώτη, δεύτερη など)になります。
中性形は -ο(πρώτο, δεύτερο など)。
序数は形容詞と同じように修飾語として使われ、格変化します(πρώτος μαθητής, πρώτου μαθητή など)。
ギリシア語の文字数詞
ギリシア語では、古代から続く文字数詞(alphabetic numerals)が、章番号、順序、宗教文書などで使われています。これは、ギリシア文字に数値的な意味を持たせた体系です。
ギリシア語のアルファベット(24文字)に加え、数詞専用の古代文字を含めて、27文字で1〜900を表します。
数字の右上に 記号「ʹ」(keraia) を付けて、文字が数値であることを示します。
1–9 αʹ–θʹ
10–90 ιʹ–ϟʹ
100–900 ρʹ–ϡʹ
ϛ (stigma) = 6, ϟ (koppa) = 90, ϡ (sampi) = 900 は、数詞専用の古代文字です。
千の位は、文字の前に 左上記号「͵」 を付けます。
͵α = 1000、͵β = 2000
241 σʹμʹαʹ 200 + 40 + 1
1987 ͵αϡʹπʹζʹ 1000 + 900 + 80 + 7
2025 ͵βκʹεʹ 2000 + 20 + 5
章番号:例)Ἀριθμοί αʹ(民数記 第1章)
順序表現:πρώτος (1位) → αʹ、δεύτερος (2位) → βʹ
宗教文書:詩篇、祈祷文などで頻出
教育・法律:条文番号、試験問題番号など